Pokojową Nagrodę Nobla przyznano w piątek w Oslo wenezuelskiej liderce opozycji Marii Corinie Machado. Norweski Komitet Noblowski uhonorował ją za „niezłomne wysiłki na rzecz sprawiedliwej i pokojowej transformacji Wenezueli – od dyktatury do demokracji”.
Przeczytaj także: NORWESKI PISARZ I DRAMATURG JON FOSSE LAUREATEM LITERACKIEJ NAGRODY NOBLA
Machado jest dopiero drugą kobietą wśród tegorocznych laureatów Nobla, których ogłoszenia trwają od poniedziałku. Wciąż jednak zdecydowaną większość wśród wyróżnionych stanowią mężczyźni.
„Za walkę o demokrację i prawa obywateli w Wenezueli”.
Pokojowa Nagroda Nobla została w tym roku przyznana Marii Corinie Machado, 58-letniej liderce wenezuelskiej opozycji i jednej z najbardziej wyrazistych postaci tamtejszej sceny politycznej. Norweski Komitet Noblowski uhonorował ją „za walkę o demokrację i prawa obywateli w Wenezueli”.
Machado, przedstawicielka radykalnej prawicy, od lat sprzeciwia się rządom prezydenta Nicolása Maduro. Znana jest z twardej postawy wobec jego reżimu oraz poparcia dla polityki prezydenta USA Donalda Trumpa, który opowiadał się za ostrymi sankcjami wobec Caracas.
Przeczytaj także: KOSZT SZKÓD NATURALNYCH PO HURAGANIE „AMY” W NORWEGII MOŻE SIĘGNĄĆ 1,8 MLD NOK
Życie w ukryciu po kontrowersyjnych wyborach
Po wyborach prezydenckich w lipcu 2024 r., uznanych przez społeczność międzynarodową za nieuczciwe, Machado stała się symbolem sprzeciwu wobec autorytarnego systemu władzy. Od tego czasu, jak donoszą niezależne media, żyje w ukryciu, unikając aresztowania.
Komitet Noblowski podkreślił, że nagroda ma „wesprzeć pokojową transformację Wenezueli w kierunku demokracji i pluralizmu”. Jednak wyróżnienie spotkało się z różnymi reakcjami — zarówno w samej Wenezueli, jak i poza jej granicami. Część obserwatorów zwraca uwagę, że decyzja ma wymiar głęboko polityczny, mogący jeszcze bardziej zaostrzyć napięcia między Caracas a Zachodem.
Dla swoich zwolenników Machado pozostaje symbolem odwagi i konsekwencji, dla innych – postacią polaryzującą w społeczeństwie, które od lat żyje w cieniu kryzysu gospodarczego i politycznego.
Przeczytaj także: KUPNO ZA GRANICĄ | ŚRODKI OSTROŻNOŚCI PRZED ZAKUPEM NIERUCHOMOŚCI W HISZPANII
Niezależnie od ocen, tegoroczna Pokojowa Nagroda Nobla podkreśla, że walka o demokrację w Wenezueli pozostaje jednym z kluczowych wyzwań w Ameryce Łacińskiej.
Kolejne ogłoszenia Nobli 2025
Tegoroczny Tydzień Noblowski rozpoczął się od nagród w naukach ścisłych – w dziedzinie medycyny, fizyki i chemii. Wyróżnienia otrzymali badacze pracujący nad odpornością immunologiczną, fizyką kwantową oraz materiałami porowatymi.
W czwartek Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymał węgierski pisarz László Krasznahorkai, autor m.in. Melancholii oporu.
W poniedziałek poznamy jeszcze laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii.
Nierówność płci wciąż widoczna
W edycji 2025 kobiety stanowią jedynie dwie z jedenastu osób nagrodzonych – oprócz Marii Coriny Machado wyróżniono również Amerykankę Mary Elizabeth Brunkow, współlaureatkę Nobla w dziedzinie medycyny.
To niewielki postęp w porównaniu z latami 2016 i 2017, kiedy żadna kobieta nie znalazła się na liście laureatów.
Przeczytaj także: BEDRIFTSHELSETJENESTE (BHT) W NORWEGII – OBOWIĄZKI, ZAKRES USŁUG I WYMAGANIA DLA PRACODAWCÓW
Największy parytet odnotowano w 2009 roku, kiedy nagrody otrzymało pięć kobiet i ośmiu mężczyzn.
Kobiety częściej nagradzane za pokój i literaturę
Spośród 1011 Nagród Nobla przyznanych od 1901 roku, 64 trafiły do kobiet, 917 do mężczyzn, a 31 do organizacji.
Ponad połowa wszystkich kobiecych laureatek została nagrodzona w dziedzinie pokoju lub literatury.
Przeczytaj także: UBEZPIECZENIE FIRMY W NORWEGII — BEDRIFTSFORSIKRING
W naukach ścisłych – medycynie, fizyce, chemii i ekonomii – kobiety stanowią mniej niż 5% wszystkich laureatów.
Jedyna nagroda przyznawana w Norwegii
Pokojowa Nagroda Nobla jest jedynym wyróżnieniem przyznawanym poza Szwecją. Zgodnie z wolą fundatora nagrody, Alfreda Nobla, od 1901 roku decyzję o jej przyznaniu podejmuje Norweski Komitet Noblowski w Oslo.