W norweskiej gospodarce, opartej na wysokim poziomie zaufania i efektywności administracyjnej, opóźnione płatności wciąż stanowią realny problem zarówno dla małych przedsiębiorców, jak i większych firm usługowych. Lokalne prawo przewiduje jednak szybkie i skuteczne narzędzia umożliwiające odzyskanie należności — w szczególności te wynikające z Ustawy o Przymusowej Egzekucji — TVANGSFULLBYRDELSESLOVEN, art. 7-2 lit. f. To rozwiązanie, często niedoceniane, pozwala w określonych przypadkach przeprowadzić roszczenie nawet bez konieczności wytaczania sprawy sądowej.
Egzekucja jako narzędzie: rola komornika w norweskim systemie
W Norwegii jedynie komornik Namsfogden posiada uprawnienia do przymusowego odzyskiwania długów. Funkcjonuje on w strukturach policji i może zająć praktycznie każdy składnik majątku dłużnika: od kont bankowych, przez wynagrodzenie i świadczenia, aż po nieruchomości, auta czy aktywa finansowe.
Przeczytaj także: CO DZIEJE SIĘ Z MAJĄTKIEM W PRZYPADKU BANKRUCTWA FIRMY W NORWEGII?
Zajęcie majątku (Utlegg) pełni podwójną funkcję: zabezpiecza roszczenie, a w przypadku braku spłaty umożliwia przymusową sprzedaż zajętych aktywów. Z punktu widzenia wierzyciela jest to instrument nieporównywalnie silniejszy niż tradycyjna windykacja — inkasso.
Podstawa prawna: kiedy faktura może stać się podstawą egzekucji
Aby komornik — NAMSMAN mógł rozpocząć działanie, wierzyciel musi posiadać tzw. Tvangsgrunnlag — podstawę egzekucji. Standardowo jest to wyrok lub decyzja komisji pojednawczej Forliksrådet. Jednak art. 7-2 lit. f przewiduje wyjątek: faktura może stać się podstawą egzekucji, jeśli spełnione zostaną określone warunki.
Kluczowe jest tu milczenie dłużnika. Jeżeli ten nie kwestionuje roszczenia i nie odpowiada na wysłane przypomnienia, prawo umożliwia uruchomienie postępowania egzekucyjnego bez angażowania sądu.
Zawiadomienie z art. 4-18: element, który decyduje o wszystkim
Sam dokument księgowy nie wystarczy. Faktura nabiera mocy prawnej dopiero wtedy, gdy zostanie poprzedzona pisemnym zawiadomieniem zgodnym z art. 4-18 Ustawy o Egzekucji.
Zawiadomienie musi:
- zostać wysłane najwcześniej w dniu wymagalności płatności,
- jasno określać podstawę i wysokość roszczenia,
- zawierać jednoznaczne ostrzeżenie, że brak zapłaty spowoduje skierowanie sprawy do komornika.
Przeczytaj także: JAK ZGŁOSIĆ SZKODĘ MIENIA (INWENTARZA) DO UBEZPIECZYCIELA W NORWEGII?
Po upływie dwóch tygodni od jego doręczenia (praktycznie 16–17 dni, aby uwzględnić czas dostarczenia), faktura automatycznie staje się pełnoprawną podstawą egzekucji.
W praktyce wielu przedsiębiorców zyskuje w ten sposób potężne narzędzie — unikając czasochłonnych procesów w komisji pojednawczej.
Jak złożyć wniosek o egzekucję: procedura 7-2 f w praktyce
Po upływie wymaganych dwóch tygodni wierzyciel może przejść do formalnego kroku: złożenia wniosku o przymusową egzekucję. Wniosek składa się online poprzez system policji:
https://www.politiet.no/tjenester/namsmann-og-forliksrad/utleggsforretning/begjare-utleggsforretning/
Należy wybrać podstawę prawną 7-2 f, a następnie dołączyć:
kopię faktury,
kopię wysłanego zawiadomienia,
dowód jego wysłania.
Przeczytaj także: NOWE ZASADY POTRĄCEŃ PODATKOWYCH DLA FIRM W NORWEGII: TO MUSISZ WIEDZIEĆ PRZED 2026 R.
Jeśli dokumenty są poprawne, komornik wszczyna postępowanie i podejmuje próbę zajęcia majątku dłużnika.
Gdy dłużnik zgłasza sprzeciw: ryzyko zatrzymania egzekucji
W przypadku zakwestionowania roszczenia komornik nie może prowadzić egzekucji — nie ma uprawnień do rozstrzygania sporów. To najczęstszy powód zatrzymania postępowania.
Dlatego wiele firm decyduje się na strategię podwójną: jednoczesne złożenie wniosku o egzekucję oraz skierowanie sprawy do komisji pojednawczej Forliksrådet. Jeśli dłużnik zgłosi sprzeciw, sprawa automatycznie trafia do instancji, która może wydać orzeczenie stanowiące ostateczną podstawę egzekucji.
Czy w takim postępowaniu potrzebny jest adwokat?
Choć prawo nie wymaga udziału prawnika, profesjonalne wsparcie może przyspieszyć procedurę i zmniejszyć ryzyko błędów formalnych, szczególnie w sprawach o wyższe kwoty. Norweskie przepisy są precyzyjne, ale wymagają dochowania wielu drobnych wymogów proceduralnych — np. odpowiednich terminów, form zawiadomień czy prawidłowego wskazania podstawy prawnej.
Przeczytaj także: OBOWIĄZKI ZARZĄDU W SPÓŁCE Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ W NORWEGII
W praktyce to właśnie błędy formalne są najczęstszą przyczyną odrzucenia wniosków przez komornika.
Oficjalne wzory i narzędzia: przewaga prostoty
Norweska policja udostępnia oficjalny wzór zawiadomienia, który spełnia wszystkie wymogi ustawowe:
https://www.politiet.no/globalassets/tjenester-admin/namsmann-og-forliksrad/tvangsdekning-tilbakelevering-og-tvangssalg/varsel-tvangsdekning.pdf
Po jego wysłaniu i upływie ustawowego terminu wierzyciel może przystąpić do złożenia wniosku w systemie egzekucyjnym.
To rozwiązanie — proste, a często nieznane — pozwala firmom odzyskać należność szybciej niż przy tradycyjnej windykacji i bez konieczności angażowania struktur sądowych.
Wnioski: skuteczność norweskiego modelu egzekucji
Norwegia oferuje jeden z najbardziej przejrzystych mechanizmów w Europie dla wierzycieli, którzy chcą odzyskać pieniądze w sposób efektywny i zgodny z prawem. Art. 7-2 lit. f stanowi istotne ułatwienie — pozwala bowiem przekształcić zwykłą fakturę w pełnoprawną podstawę egzekucji, o ile dłużnik nie zgłasza sprzeciwu.
Przeczytaj także: ZATRUDNIENIE PRACOWNIKA W NORWEGII: JAKIE OBOWIĄZKI MA PRACODAWCA?
Dla przedsiębiorców oznacza to realną przewagę:
- szybsze odzyskiwanie należności,
- mniejsze koszty administracyjne,
- ograniczenie czasochłonnych procesów sądowych,
- efektywną ochronę płynności finansowej.
To narzędzie, które zdecydowanie warto znać — i wykorzystywać, gdy standardowe przypomnienia i wezwania do zapłaty przestają działać.