Zgodnie z ustawą SKADESERSTATNINGSLOVEN § 1-2 – FORELDRES ANSVAR, rodzice ponoszą automatyczną odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez ich małoletnie dziecko, nawet jeśli ono nie zawiniło. Co więcej, w przypadku odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone osobom trzecim – na mieniu lub na osobie – ojciec i matka, o ile wykonują władzę rodzicielską i mieszkają z dzieckiem, odpowiadają solidarnie do kwoty „5 000 NOK” za każde zdarzenie.
Przeczytaj także: PORADY PRAWNE W NORWEGII | DO KOGO ZWRÓCIĆ SIĘ Z PYTANIEM?
Prawo, które chroni ofiary
Norweski system odszkodowawczy opiera się na prostej zasadzie: każdy, kto wyrządził szkodę, musi ją naprawić.
W przypadku dzieci ta zasada nabiera jednak innego znaczenia – odpowiedzialność może spocząć na rodzicach, nawet jeśli nie mieli żadnego wpływu na samo zdarzenie.
Zgodnie z Skadeserstatningsloven § 1-2, ustawodawca przewidział dwa rodzaje odpowiedzialności:
* Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka – automatyczna, niezależna od winy, do limitu „5 000 NOK” za zdarzenie.
* Odpowiedzialność za zaniedbanie nadzoru – bez limitu, gdy rodzicom można zarzucić brak należytej opieki lub reakcji na zagrożenie.
Przeczytaj także: ROZWÓD W NORWEGII | JAK PODZIELIĆ WSPÓLNY MAJĄTEK I NIERUCHOMOŚĆ?
Kiedy rodzice ponoszą odpowiedzialność?
Aby rodzice mogli zostać pociągnięci do odpowiedzialności, muszą zostać spełnione trzy warunki:
Dziecko jest małoletnie – czyli nie ukończyło 18 lat i pozostaje pod władzą rodzicielską.
Dziecko wyrządziło szkodę – umyślnie lub nieumyślnie, na mieniu lub na osobie.
Rodzice sprawują władzę rodzicielską i mieszkają z dzieckiem.
Warunek „wspólnego zamieszkiwania” jest interpretowany szeroko: dziecko czasowo przebywające u dziadków, w internacie czy placówce opiekuńczej nadal uznaje się za mieszkające z rodzicami, jeśli nie zostało im formalnie odebrane orzeczeniem sądu.
Przeczytaj także: FIRMA W NORWEGII | JAKA JEST TU ROLA PRAWNIKA BIZNESOWEGO?
Rozwiedzeni rodzice i odpowiedzialność solidarna
W przypadkach separacji lub rozwodu tradycyjnie przyjmowano, że odpowiedzialność spoczywa na rodzicu, z którym dziecko na stałe mieszka.
Jednak nowsze orzecznictwo poszło dalej: jeżeli oboje rodzice wspólnie wykonują władzę rodzicielską, mogą odpowiadać solidarnie, nawet jeśli dziecko na co dzień mieszka z jednym z nich.
Wyjątek stanowi sytuacja, w której dziecko zostało powierzone osobie trzeciej decyzją sądu lub administracji.
Takie podejście pozostaje zgodne z duchem Konwencji o Prawach Dziecka ONZ, zgodnie z którą oboje rodzice ponoszą wspólną odpowiedzialność za rozwój i wychowanie dziecka.
Nadzór i wina – kiedy limit nie obowiązuje
Rodzice mogą zostać pociągnięci do pełnej odpowiedzialności, jeśli nie zapewnili dziecku należytej opieki lub nie zareagowali na oczywiste ryzyko.
Prawo nie wymaga stałego monitorowania dziecka, lecz oczekuje rozsądku – czyli tego, że rodzic zachowa się tak, jak postąpiłby rozsądny człowiek w podobnej sytuacji.
W tych przypadkach limit 5 000 NOK nie obowiązuje. Sąd może zasądzić pełne odszkodowanie – zarówno za szkody majątkowe, jak i osobowe.
Przeczytaj także: PRAWO | DARMOWA-BEZPŁATNA POMOC PRAWNA — FRI RETTSHJELP W NORWEGII. KTO MOŻE JĄ OTRZYMAĆ?
Domniemanie odpowiedzialności
Norweski Sąd Najwyższy — HØYESTERETT w orzecznictwie wskazuje, że w sprawach dotyczących szkód wyrządzonych przez dzieci obowiązuje domniemanie odpowiedzialności rodziców.
Oznacza to, że to rodzice muszą udowodnić, że nie mogli zapobiec zdarzeniu. Samo „dobre wychowanie” czy brak winy dziecka nie wystarcza do zwolnienia z obowiązku zadośćuczynienia.
Z odpowiedzialności można zostać zwolnionym tylko w wyjątkowych okolicznościach – np. gdy szkoda wynikła z siły wyższej lub wyłącznej winy poszkodowanego.
Praktyka i znaczenie ubezpieczenia OC
W praktyce większość sporów tego typu rozwiązuje się w drodze ugodowej z udziałem ubezpieczyciela.
Dlatego tak ważne jest posiadanie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym — ANSVARSFORSIKRING , które pokrywa roszczenia poszkodowanych, koszty prawne oraz ewentualne zadośćuczynienia. Dla wielu rodzin to różnica między spokojem a finansowym kryzysem.
Przeczytaj także: PODZIAŁ MAJĄTKU I ROZWÓD W NORWEGII: ZNACZENIE ZWROTÓW, KTÓRE WARTO ZNAĆ
Sądy w Norwegii dążą do zadośćuczynienia ofiarom szkód. Można jednak zapytać, czy obowiązek zapłaty odszkodowania rzeczywiście przynosi poczucie sprawiedliwości rodzicom, którzy nie zawinili, a mimo to muszą ponieść koszty działań dziecka. Czy w takich sytuacjach sami nie stają się ofiarami systemu, w którym odpowiedzialność jest automatyczna, a wina – bez znaczenia?
W świetle obowiązującego prawa jedno pozostaje pewne: rodzice powinni zadbać o właściwe ubezpieczenie OC w życiu prywatnym, aby chronić siebie i swoją rodzinę przed konsekwencjami nieprzewidzianych zdarzeń.
Ważna Uwaga
Limit „5 000 NOK” dotyczy wyłącznie automatycznej odpowiedzialności z § 1-2 ust. 2.
Roszczenia powyżej tej kwoty są możliwe, gdy udowodni się zaniedbanie nadzoru po stronie rodziców (§ 1-2 ust. 1).
Przeczytaj także: BIZNES W NORWEGII | DOBRA MEDIACJA JEST LEPSZA NIŻ DŁUGI PROCES
Solidarna odpowiedzialność obejmuje rodziców wykonujących władzę rodzicielską i mieszkających z dzieckiem; krótkotrwała nieobecność dziecka nie wyłącza tego warunku.
Odpowiedzialność dotyczy szkód na osobie i na mieniu, także tych spowodowanych przez rzeczy lub zwierzęta pozostające pod opieką dziecka.
Podstawa prawna: Skadeserstatningsloven § 1-2 (Foreldres Ansvar) | Konwencja o Prawach Dziecka (art. 18)
- Home
- Polecamy
- Blog
- O serwisie
- Kontakt
-
+(47) 23 89 88 63
PONIEDZIAŁEK - PIĄTEK
Biuro 10:00 - 18:00
+ (47) 23 89 88 63
PONIEDZIAŁEK - SOBOTA
Agent 08:00 - 20:00
+ (47) 45 09 04 66
AGENT 08:00 - 20:00
+ (47) 47 67 35 73
