Norwegia wprowadza przełomową zmianę w prawie karnym – od teraz seks bez wyraźnej zgody będzie uznawany za gwałt. Nowelizacja wpisuje się w europejski trend wzmacniania ochrony ofiar przemocy seksualnej.
W piątek, 6 czerwca 2025 roku, norweski parlament (STORETINGET) przegłosował nowelizację kodeksu karnego, która fundamentalnie zmienia definicję gwałtu. Kluczowym elementem reformy jest wprowadzenie zasady, że tylko wyraźna zgoda – słowna lub niewerbalna – czyni stosunek seksualny legalnym. W przeciwnym razie czyn taki może zostać uznany za gwałt i skutkować karą pozbawienia wolności do sześciu lat.
Przeczytaj także: RZĄD NORWEGII OBNIŻA WYMÓG KAPITAŁOWY PRZY ZAKUPIE NIERUCHOMOŚCI
Nowe przepisy zostały przyjęte znaczną większością głosów, a ich celem jest zwiększenie ochrony integralności cielesnej i autonomii seksualnej. Zmiany te inspirowane są tzw. modelem „Tylko Tak Oznacza Tak”, znanym już z ustawodawstwa Szwecji czy Hiszpanii.
Przełomowy artykuł 291
Nowelizacja obejmuje przede wszystkim artykuł 291 kodeksu karnego, który od teraz brzmi:
„Każdy, kto odbywa stosunek seksualny z osobą, która nie wyraziła na to zgody ani słowem, ani czynem, podlega karze pozbawienia wolności do lat 6.”
Wprowadzono również nowy, zaostrzony paragraf dotyczący sytuacji, gdy zgoda została jasno odmówiona:
„Każdy, kto odbywa stosunek seksualny z osobą, która słowami lub czynami wyraża, że nie chce tego robić, podlega karze pozbawienia wolności do lat 10.”
Przeczytaj także: WYBORY PREZYDENTA RP 2025: TAK W II TURZE GŁOSOWALI POLACY W NORWEGII
Zmiana ta odchodzi od dotychczasowej praktyki, która wymagała udowodnienia przemocy, gróźb lub bezbronności ofiary, aby można było mówić o gwałcie. Teraz kluczowe znaczenie ma obecność wyraźnej zgody – jej brak wystarczy, by uznać czyn za przestępstwo.
Reakcje rządu i organizacji społecznych
Minister sprawiedliwości Astri Aas-Hansen z Partii Pracy przypomniała podczas prezentacji projektu w kwietniu:
– Dziś prawo uznaje gwałt tylko wtedy, gdy dochodzi do przemocy, gróźb lub gdy ofiara jest bezbronna. Ale mogą istnieć inne powody, dla których osoba nie jest w stanie odmówić.
Wprowadzenie SAMTYKELOVEN zostało z entuzjazmem przyjęte przez organizacje zajmujące się przeciwdziałaniem przemocy seksualnej. Hedda Lerkelund, rzeczniczka inicjatywy Samtykkelov.no, powiedziała:
– To historyczny moment. W końcu prawo odzwierciedla rzeczywistość i mówi jasno: seks bez zgody to gwałt.
Przeczytaj także: OTO ZMIANY, KTÓRE WEJDĄ W NORWEGII W ŻYCIE PO 1 STYCZNIA 2025 ROKU
W stronę europejskich standardów
Norwegia dołącza tym samym do grupy państw, które redefiniują gwałt w duchu ochrony wolności i godności osobistej. Wcześniej podobne reformy przeszły m.in. Szwecja, Hiszpania, Belgia czy Niemcy.
Eksperci oceniają, że nowe przepisy ułatwią ściganie sprawców, szczególnie w przypadkach, w których brak było fizycznej przemocy, ale ofiara nie wyraziła zgody – np. z powodu szoku, paraliżu emocjonalnego czy strachu.
Wejście w życie i konsekwencje
Nowelizacja zacznie obowiązywać po jej opublikowaniu w norweskim Dzienniku Ustaw. Oczekuje się, że będzie miała istotny wpływ na sposób prowadzenia postępowań karnych oraz na edukację seksualną i kampanie społeczne w Norwegii, promujące kulturę zgody i szacunku wobec granic drugiego człowieka.
- Home
- Polecamy
- Blog
- O serwisie
- Kontakt
-
+(47) 23 89 88 63
PONIEDZIAŁEK - PIĄTEK
Biuro 10:00 - 18:00
+ (47) 23 89 88 63
PONIEDZIAŁEK - SOBOTA
Agent 08:00 - 20:00
+ (47) 45 09 04 66
AGENT 08:00 - 20:00
+ (47) 47 67 35 73
