+(47) 23 89 88 63
Wzrost napięć na świecie, zwiększanie budżetów wojskowych i rosnące zainteresowanie mediów konfliktami zbrojnymi wskazują, że świat szykuje się na potencjalny konflikt lub stara się zabezpieczyć przed jego skutkami. Norwegia nie jest wyjątkiem – w odpowiedzi na nowe zagrożenia zmienia swoje podejście do bezpieczeństwa narodowego.
W stronę gospodarki wojennej
Inwazja Rosji na Ukrainę – począwszy od zajęcia Krymu i wschodniej Ukrainy, aż po rozpoczęcie pełnowymiarowej wojny – spowodowała wzrost wydatków na obronność w całej Europie. Mimo że wiele krajów NATO zmaga się z ograniczeniami budżetowymi, wydatki na wojsko rosną dynamicznie, napędzane niespotykaną liczbą zamówień z sektora obronnego.
We wrześniu 2022 roku ówczesna minister kultury i równości Anette Trettebergstuen ogłosiła, że Norwegia zmierza w stronę gospodarki wojennej. Dziś, po prawie dwóch latach, widzimy, że te słowa zaczynają się materializować. Przy okazji prezentacji budżetu na przyszły rok rząd Norwegii podkreślił, że jednym z priorytetów są Siły Zbrojne.
Przeczytaj także: W WIEKU 101 LAT ZMARŁ OLAV THON – JEDEN Z WYBITNYCH NORWESKICH MILIARDERÓW
Wzrost inwestycji obronnych widoczny jest w całej Europie Zachodniej, a Norwegia również postanowiła przeznaczyć dodatkowe środki na obronność. Norweskie firmy zbrojeniowe, takie jak Kongsberg Gruppen, Nammo i Chemring Nobel, zyskują na rosnących zamówieniach. Jedna akcja KONGSBERG GRUPPEN przekroczyła wartość 1200 NOK, a firma stała się trzecią co do wielkości spółką na giełdzie Euronext Oslo Børs (OSE: OSLO), osiągając wartość rynkową ponad 200 miliardów NOK.
Widmo wojny o wysokiej intensywności
Konflikt na Ukrainie przywrócił Europie widmo wojny o wysokiej intensywności. W odpowiedzi na nowe zagrożenia kraje NATO, zgodnie z przyjętymi zobowiązaniami, starają się zwiększać wydatki obronne do poziomu 2% PKB. Producenci broni jako pierwsi odczuli te zmiany i przystąpili do zwiększania produkcji, a państwa flanki wschodniej, w tym Polska, przyspieszyły proces uzupełniania zapasów amunicji.
Norweskie firmy obronne rozwijają najnowocześniejsze technologie, eksportują i obecne są również na rynku cywilnym. Pomimo rozdrobnienia sektora, podobnie jak w innych krajach Europy, przemysł obronny w Norwegii zdołał wypracować atrakcyjne marże i umocnić swoją pozycję.
Powrót do koncepcji obrony totalnej
W budżecie państwa rząd Norwegii wyraźnie zaznaczył, że obecna sytuacja wymaga przygotowań do potencjalnego konfliktu, angażując w to całe społeczeństwo. „Jest to równie ważne teraz, jak w epoce po drugiej wojnie światowej” – stwierdza rząd w komunikacie.
Przeczytaj także: KRYZYS NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI W NORWEGII: W BRANŻY BUDOWLANEJ OCZEKUJE SIĘ UTRATY WIELU MIEJSC PRACY W CIĄGU DWÓCH LAT
Nowa zimna wojna?
Palle Ydstebø, dyrektor katedry energetyki lądowej w Norweskiej Akademii Wojskowej (NORGES MILITÆRHØGSKOLE), zwraca uwagę, że obecne działania Norwegii przypominają te z czasów zimnej wojny. Jego zdaniem inwazje Rosji na Ukrainę w 2014 i 2022 roku unaoczniły ludziom powagę sytuacji – choć obecna równowaga sił jest bardziej zrównoważona.
„Nie istnieje duże niebezpieczeństwo inwazji rosyjskiej, ponieważ siły Putina są zajęte wojną na Ukrainie i poniosły tam ciężkie straty. Jednak Norwegia powinna myśleć o przygotowaniach dla całego społeczeństwa” – mówi Ydstebø dla prtywatnej TV 2.
Uniknąć kolejnego 9 kwietnia 1940 roku
Obecny konflikt na Ukrainie to klasyczny przykład wielkiej wojny przemysłowej, w której zagrożone jest przetrwanie państwa. Taka sytuacja wymaga zaangażowania wszystkich zasobów, dlatego kluczowe jest przygotowanie się na wypadek kryzysu już teraz.
Ydstebø podkreśla, że niektórzy Norwegowie otrzymali powiadomienia, że ich pojazdy mogą być przejęte przez Siły Zbrojne w razie wojny. Dyrekcja ds. Zdrowia również powołała specjalne komisje, które mają przygotować sektor zdrowia do działania w przypadku konfliktu zbrojnego lub kryzysu.
Przeczytaj także: MOBILNOŚĆ ZAWODOWA: DLACZEGO PRACOWNICY Z POLSKI ŻEGNAJĄ SIĘ ZE SWOIMI PRACODAWCAMI W NORWEGII?
„Kiedy zagrożenie się pojawia, jest już za późno na rozpoczynanie przygotowań. To jedna z lekcji, jakie wyciągnęliśmy z 9 kwietnia 1940 roku” – zaznacza Ydstebø.
Konieczność przygotowań
Norweski rząd wprowadza obecnie strategię obrony totalnej. W budżecie państwa na 2025 rok zaznaczono, że w świetle aktualnej sytuacji w zakresie polityki bezpieczeństwa Norwegia powinna ponownie skupić się na planowaniu obrony przed ewentualnym atakiem zbrojnym.
„W świetle sytuacji w zakresie polityki bezpieczeństwa oraz obrazu zagrożenia wobec Norwegii rząd widzi potrzebę ponownego zwrócenia uwagi na planowanie stawienia czoła zbrojnemu atakowi na Norwegię” – czytamy we wniosku Ministerstwa Obrony Narodowej dotyczącym budżetu państwa na przyszły rok.
